Dbałość o język ojczysty

Książka fot. pexels

Spis treści

  • Czym jest język ojczysty?

  • Język nieustannie ewoluuje

  • Język w świecie wirtualnym

  • Szanujmy język, innych ludzi i siebie

21 lutego będziemy obchodzić Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego. Dzień ten został ustanowiony przez UNESCO w 1999 roku, aby uczcić demonstrację studentów w Bangladeszu z 1952 roku. Walczyli o nadanie językowi bengalskiemu statusu języka urzędowego.Była to walka krwawa, pięciu studentów zginęło.
W naszej historii również możemy przywołać wielu bojowników o przetrwanie języka polskiego, szczególnie w okresie zaborów.

Czym jest język ojczysty?

Czy jest on niezmienny, czy ciągle się zmienia? Czy język mówiony różni się od stosowanego w wirtualnej rzeczywistości? W jaki sposób nasz język wpływa na proces komunikacji? Język ojczysty to język, który poznajemy od pierwszych chwil życia, porozumiewamy się nim z rodziną i znajomymi, dzięki niemu budujemy różnego rodzaju więzi. Jest to język urzędowy kraju, w którym żyjemy. Stanowi podstawę tożsamości narodowej, kształtuje się i rozwija przez kolejne pokolenia. Bezustannie się zmienia i ulega różnorodnym wpływom. W dobie wszechobecnej globalizacji do języków narodowych wciąż są wprowadzane wyrazy z języków obcych, szczególnie z najpopularniejszego języka – angielskiego. Powstaje wieleneologizmów, czyli wyrazów tworzonych w danej sytuacji, gdyjęzykiem tradycyjnym nie da się jej trafnie opisać z różnych przyczyn. Jeśli język jest żywy i powszechnie używany, to bez przerwy się rozwija i aktualizuje.

Język nieustannie ewoluuje

Czym innym jest rozwój języka z powodu jego naturalnego rozwoju, a zupełnie czym innym niepoprawne jego używanie. Na przykład określenia „internauta”, „gimbus”są poprawnymi neologizmami, powstałymi z konieczności nazwania pojęć do tej pory nieistniejących, ale powiedzenie „w dniu dzisiejszym” jest już formą niepoprawną –wystarczy powiedzieć „dzisiaj”

Wiele niepoprawności języka wynika z przyzwyczajeń, niechlujstwa lubgwary. Brak dbałości o poprawną polszczyznę szczególnie daje się zauważyć w wypowiedziach internautów, a także w mowie potocznej.  Często sobie nie uświadamiamy, że mówimy niepoprawnie.

W środowisku naszego miasteczka powszechnie używa sięnastępujących zwrotów:

  • „Pani Zosiu, weź tą gazetę”  zamiast „Pani Zosiu, niech pani weźmie tę gazetę” lub „Pani Zosiu, proszę wziąć tę gazetę”.
  •  „A dyrektorka była dzisiaj na naradzie?”zamiast „Czy pani dyrektor była dzisiaj na naradzie?
  • „Dyrektor słyszał ….?” zamiast „Czy pan dyrektor słyszał…?”
  • „A ona oglądała wczoraj serial…?” zamiast „Czy pani oglądała wczoraj serial…?”

Słowa „włanczać”, „wyłanczać”, „wziąść”, „poszłem”, „weszłem” zamiast włączać, wyłączać, wziąć, poszedłem, wszedłem są na porządku dziennym.

Język w świecie wirtualnym

W wirtualnej rzeczywistości czujemy się anonimowo i bezpiecznie i chociaż tak faktycznie nie jest,to pozwalamy sobie na językowe niechlujstwo.

Słowniki instalowanew komunikatorach podsuwają nam gotowe wyrazy, nierzadko inne niż nasze intencje. Pozmieniane litery, pisanie wiadomości w jednym ciągu, bez polskich znaków, bez dużych liter, bez przecinków, kropek,bez żadnych zasad budowania zdań – staje się normą i naszym przyzwyczajeniem.

Nie pamiętamy o błędach gramatycznychiortograficznych.Wystarczy prześledzić komentarze internautów pod jakąkolwiek wiadomością medialną. Osoby piszące niestaranie, niepoprawnie i z błędami nie zdają sobie sprawy, że w ten sposób zaburzają proces komunikacji.

Nie wspomnę o używaniu wulgaryzmów, których kulturalny człowiek nie powinien nigdy stosować.

Szanujmy język, innych ludzi i siebie

Język jest podstawą komunikacji społecznej. Pamiętajmy, że poprawne posługiwanie się językiem jest wyrazem szacunku nie tylko do osób, do których zwracamy się w mowie czy w piśmie, lecz także do samego siebie oraz wartości przekazanych nam przez poprzednie pokolenia.

Poprawne komunikowanie się wpływa na nasz wizerunek. Nie pomoże najpiękniejszy strój, najmodniejsza fryzura i makijaż, jeśli nie potrafimy poprawnie konstruować zdań i płynnie budować wypowiedzi.

Według ONZ z wyników badań wynika, że prawie połowa języków świata jest zagrożona wyginięciem w ciągu dwóch, trzech pokoleń. Od nas zależy, czy nie będzie wśród nich  języka polskiego.

Przytaczając  Mikołaja Reja, „A niechaj narodowie wżdy postronni znają, iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają”, aż się prosi dodać „i o niego dbają”.

                                                                                                                Anna Beata Juklaniuk

Pytania do informatora

Zadaj pytanie

 

Brak opublikowanych odpowiedzi do pytań lub nie zadano pytań dotyczących tego informatora.