Terminem depresja określa się zespół objawów emocjonalnych takich jak smutek, przygnębienie, brak doświadczania przyjemności, poczucie winy, niepokój i lęk, które utrzymują się przez dłuższy czas. Bardzo często osoby cierpiące na depresję mają problemy z koncentracją, niską samoocenę, szybko się męczą, mają zaburzenia snu, nie odczuwają potrzeby kontaktów międzyludzkich. Objawy somatyczne takie jak bóle brzucha, głowy, ból w klatce piersiowej również występują przy tym zaburzeniu. 

Zmiany w zachowaniu dziecka, które powinny zaniepokoić rodziców i być sygnałem aby udać się do specjalisty:

- przedłużający się zły nastrój u dziecka,

- problemy z porannym wstawaniem,

- rozleniwienie, niechęć do wysiłku fizycznego,

- drażliwość,

- problemy z nauką, pogorszenie ocen w szkole,

- utrata zainteresowań,

- zła samoocena,

- utrata apetytu,

- problem z podejmowaniem decyzji.

Depresja jest chorobą dziedziczną, bardzo często przy rozpoznaniu dziecka okazuje się, że jeden z rodziców również na nią cierpi. Występowanie depresji w rodzinie aż trzykrotnie zwiększa możliwość wystąpienia tego zaburzenia u dziecka.

Jakość funkcjonowania w rodzinie ma duże znaczenie w występowaniu depresji, czynnikami sprzyjającymi są m.in.:

- śmierć bliskiej osoby,

- uzależnienia rodziców,

- przemoc stosowana wobec dziecka,

- zły stan materialny rodziny,

- zaniedbywanie dziecka,

- rozwód rodziców,

- przewlekła choroba dziecka lub bliskiego członka rodziny,

- separacja od rodziców w okresie wczesnego dzieciństwa,

- problemy w szkole i z rówieśnikami.

Zaburzenia depresyjne mają bardzo negatywny wpływ na rozwój dziecka, zaburzają relacje i więzi z rodzicami oraz rodzeństwem. Niekorzystnie wpływają także na jakość kontaktów z rówieśnikami,  wyniki w nauce, ułatwiają rozwój uzależnień od środków psychoaktywnych, a w najgorszym przypadku prowadzą do samobójstwa. Dlatego bardzo ważne jest, żeby zaburzenie to było możliwie szybko zdiagnozowane i właściwie leczone. Dziecko powinno zostać zbadane przez psychologa i psychiatrę dziecięcego. Na podstawie badań  i wywiadu z dzieckiem oraz z rodzicami zostaje opracowany plan terapeutyczny, który obejmuje psychoterapię dziecka, porady dla rodziców, psychoedukację oraz terapię farmakologiczną. Głównym celem leczenia terapeutycznego jest łagodzenie objawów depresji. Istotną rolę ogrywa także poprawa  relacji z rówieśnikami, zaakceptowanie i polubienie siebie, nauka radzenia sobie ze stresem, odzyskanie wewnętrznej równowagi.

Żeby zapobiegać występowaniu czy pogłębianiu się depresji u dzieci należy umieć szczerze rozmawiać z dzieckiem o wszystkim co zdarza się w jego życiu, zbudować silną więź i poczucie zaufania dziecka wobec rodzica. Należy unikać stresujących sytuacji, których dziecko nie musi być świadkiem. Jeśli dzieje się coś co nas niepokoi trzeba niezwłocznie szukać pomocy u specjalisty, im wcześniej wykryta choroba tym większe szanse na wyleczenie.

Martyna Keczmerska

Psycholog