Instytut Żywności i Żywienia w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy opracował piramidę aktywności fizycznej dla dzieci i młodzieży, podobna do piramidy żywienia.

Na samym dole piramidy mamy codzienne czynności wykonywane w domu: sprzątanie, w którym powinny także uczestniczyć dzieci, wynoszenie śmieci, pomaganie w ogrodzie, na podwórzu i na skwerku, chodzenie na spacery z psem. Ten rodzaj ruchu, taki przy okazji, może mieć miejsce także w drodze do szkoły i w szkole.W miarę możliwości należy chodzić pieszo, jeździć na rowerze, chodzić po schodach. W szkole  należy wychodzić na podwórze, czy boisko co najmniej w czasie jednej z przerw, uczestniczyć zawsze w lekcjach wychowania fizycznego, robić z nauczycielem krótkie ćwiczenie w czasie lekcji, szczególnie  na lekcjach odbywających się po południu.

Na drugim poziomie piramidy mamy już aktywność specjalną, a nie przy okazji. Do niej potrzebny jest jakiś sprzęt: piłka, skakanka, wrotki, hulajnoga, rower, rakietki,… Ważne jest zapewnienie bezpieczeństwa; wykonywania w tej aktywności w odpowiednim miejscu i w towarzystwie. W wielu miejscowościach wyznaczone i zorganizowane są specjalne place: zabaw dla dzieci, ćwiczeń fizycznych dla młodzieży i dorosłych, ścieżki zdrowia, dostępne boiska sportowe, np. orliki przy szkołach.

Na trzecim miejscu sytuują się już zajęcia fizyczne, prowadzące do wykształcania umiejętności, wykonywane z trenerem, czy opiekunem, np. pływanie, taniec, judo, gra w tenisa.  Ważne jest, aby były to zajęcia, które sprawiają dzieciom radość i które rozwijają ciało dziecka wszechstronnie. Do takich aktywności należy przede wszystkim pływanie. W wielu programach szkolnych krajów europejskich nauka pływania należy do obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego. W Polsce decyzję o tym podejmują szkoły wraz ze swoim  samorządem lokalnym oraz rodzicami. Ograniczeniem może być brak basenu na miejscu i konieczność zorganizowania dojazdu i wtedy potrzebne są opłaty czy dopłaty. Wydatki na naukę pływania powinny mieć priorytet wśród innych wydatków edukacyjnych budżetów lokalnych. Wśród aktywności fizycznej zapewniającej wszechstronny rozwój organizmu sytuowany jest taniec. Zawiera elementy gimnastyki, prowadzony jest przy muzyce i wymaga społecznego kontaktu. Potrzeba tańca i wykształcenia umiejętności tanecznego ruchu mają dobroczynny wpływ na późniejszą aktywność fizyczną dorosłych i także osób starszych, podtrzymując ich zdrowie i dobre samopoczucie.

Na szczycie piramidy jest siedzenie, oznaczające de facto brak ruchu. Tymczasem siedzenie zajmuje najwięcej czasu w ciągu dnia. Siedzi się w szkole i w domu; przy oglądaniu telewizji oraz przy komputerze.

Ruch ma zasadnicze znaczenie dla zdrowia w każdym wieku. Dla dzieci jest jednak szczególnie ważny, ponieważ jest czynnikiem prawidłowego rozwoju. Wzmacnia kości i mięśnie, sprzyja prawidłowemu krążeniu płynów ustrojowych, dotlenia mózg i dostarcza radości.

Międzynarodowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca wszystkim codzienną aktywność fizyczną przez 1 godzinę dziennie. Czas ten może być podzielony, np. pół godziny rano i pół godziny  wczesnym wieczorem. Nastolatkom zaleca się ponadto podejmowanie aktywności intensywniejszej w postaci gier, zabaw ruchowych i zajęć sportowych, kształtujących większych umiejętności, np. pływanie.Intensywniejsza aktywność powinna mieć miejsce nawet trzy razy w tygodniu, a bezwzględnie w czasie weekendu.

Instytut Żywności i Żywienia w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy opracował piramidę aktywności fizycznej dla dzieci i młodzieży, podobna do piramidy żywienia.

Na samym dole piramidy mamy codzienne czynności wykonywane w domu: sprzątanie, w którym powinny także uczestniczyć dzieci, wynoszenie śmieci, pomaganie w ogrodzie, na podwórzu i na skwerku, chodzenie na spacery z psem. Ten rodzaj ruchu, taki przy okazji, może mieć miejsce także w drodze do szkoły i w szkole.W miarę możliwości należy chodzić pieszo, jeździć na rowerze, chodzić po schodach. W szkole  należy wychodzić na podwórze, czy boisko co najmniej w czasie jednej z przerw, uczestniczyć zawsze w lekcjach wychowania fizycznego, robić z nauczycielem krótkie ćwiczenie w czasie lekcji, szczególnie  na lekcjach odbywających się po południu.

Na drugim poziomie piramidy mamy już aktywność specjalną, a nie przy okazji. Do niej potrzebny jest jakiś sprzęt: piłka, skakanka, wrotki, hulajnoga, rower, rakietki,… Ważne jest zapewnienie bezpieczeństwa; wykonywania w tej aktywności w odpowiednim miejscu i w towarzystwie. W wielu miejscowościach wyznaczone i zorganizowane są specjalne place: zabaw dla dzieci, ćwiczeń fizycznych dla młodzieży i dorosłych, ścieżki zdrowia, dostępne boiska sportowe, np. orliki przy szkołach.

Na trzecim miejscu sytuują się już zajęcia fizyczne, prowadzące do wykształcania umiejętności, wykonywane z trenerem, czy opiekunem, np. pływanie, taniec, judo, gra w tenisa.  Ważne jest, aby były to zajęcia, które sprawiają dzieciom radość i które rozwijają ciało dziecka wszechstronnie. Do takich aktywności należy przede wszystkim pływanie. W wielu programach szkolnych krajów europejskich nauka pływania należy do obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego. W Polsce decyzję o tym podejmują szkoły wraz ze swoim  samorządem lokalnym oraz rodzicami. Ograniczeniem może być brak basenu na miejscu i konieczność zorganizowania dojazdu i wtedy potrzebne są opłaty czy dopłaty. Wydatki na naukę pływania powinny mieć priorytet wśród innych wydatków edukacyjnych budżetów lokalnych. Wśród aktywności fizycznej zapewniającej wszechstronny rozwój organizmu sytuowany jest taniec. Zawiera elementy gimnastyki, prowadzony jest przy muzyce i wymaga społecznego kontaktu. Potrzeba tańca i wykształcenia umiejętności tanecznego ruchu mają dobroczynny wpływ na późniejszą aktywność fizyczną dorosłych i także osób starszych, podtrzymując ich zdrowie i dobre samopoczucie.

Na szczycie piramidy jest siedzenie, oznaczające de facto brak ruchu. Tymczasem siedzenie zajmuje najwięcej czasu w ciągu dnia. Siedzi się w szkole i w domu; przy oglądaniu telewizji oraz przy komputerze.

W okresie pandemii Covid-19, gdy edukacja tygodniami, a nawet miesiącami jest zdalna, siedzenie przy komputerze jest dodatkowym czynnikiem zakłócającym rozwój dzieci.  O występowaniu tzw. cyfrowej demencji wśród dzieci alarmują lekarze psychiatrzy. 

Z badań Instytutu Matki i Dziecka (wykonanych jeszcze przed pandemią Covid-19) wynika, że w Polsce tylko 20% dzieci szkolnych jest aktywnych w dostatecznym stopniu i zgodnie z tabelą aktywności fizycznej. Dzieci za mało chodzą (rodzice podwożą je samochodem), rzadko jeżdżą na rowerze, tylko niektóre grają na podwórkach i boiskach w fizyczne gry zespołowe. W dodatku mają za mało godzin wychowania fizycznego w szkole, a sportowe zajęcia pozaszkolne są bardzo często odpłatne i korzystają z nich tylko dzieci z rodzin zamożniejszych. Brak ruchu i niezdrowe jedzenie są przyczyną powstawania wad rozwojowych oraz otyłości, której dynamika jest w Polsce bardzo wysoka. 

W czasie pandemii Covid -19 ograniczenia z powodu braku ruchu mogą być dodatkowo negatywne dla zdrowia dzieci. Powstaje dramatyczne pytanie - jak nie ograniczać aktywności fizycznej, gdy nauczanie jest w przeważającym stopniu zdalne?To nie jest tylko problem dla nauczycieli wychowania fizycznego. To problem wszystkich nauczycieli oraz rodziców. Kilka wskazówek jest oczywistych. Nauczyciele powinni (muszą) robić przerwy w trakcie pracy przy komputerze i wykonywać z dziećmi krótkie ćwiczenia. Rodzice powinni zapewnić dziecku przestrzeń, aby mogło na chwilę położyć się i wykonać kilka wskazanych ćwiczeń. Dobrze byłoby, gdyby mogli to zrobić razem z dzieckiem.

Nauczyciele wychowania fizycznego nie mają żadnych instrukcji, jak można prowadzić lekcje w.f. w okresie zdalnej edukacji.  Muszą zdać się na swoją pomysłowość i kompetencje oraz wykorzystać liczne wskazówki, podsuwane przez innych nauczycieli oraz w internecie, po dokładnej ich ocenie. 

Spróbujmy stworzyć warianty domowego programu aktywności fizycznej dzieci i młodzieży, uwzględniając fakt, że mieszkania w Polsce są raczej małe i dzieci nie zawsze mają własną przestrzeń (swój pokój), że nie zawsze mieszkania mają balkon, a dom z ogrodem często nie ma odpowiedniej murawy do wykonywania ćwiczeń, ponieważ zbyt duże powierzchnie są wybrukowane.  Propozycje wariantowych programów powinny być uzgodnione z rodzicami, aby wspólnym wysiłkiem z dziećmi dokonali przystosowania mieszkania czy domu, umożliwiając dzieciom bezpieczne wykonywanie ćwiczeń.